Moja droga po dotację na start firmy. Przewodnik oparty na błędach i sukcesach

Pamiętam ten dzień, jak dziś. Stałem przed biurowcem, w którym spędziłem ostatnie pięć lat, z kartonem pełnym kubków i zdjęć z wakacji. Rzuciłem to wszystko. W głowie miałem jeden, szalony pomysł na własny biznes. Ekscytacja mieszała się ze strachem. A w portfelu? Cóż, tam było więcej miejsca niż pieniędzy. I wtedy kumpel rzucił hasło, które zmieniło wszystko: 'Stary, a próbowałeś załatwić sobie dotację na założenie firmy?’. Z początku się zaśmiałem. Ja? Dotacja? Przecież to dla wybrańców.

Okazało się, że się myliłem. Droga do zdobycia dotacji na założenie firmy była wyboista, pełna papierów i niepewności, ale doprowadziła mnie do miejsca, w którym jestem dziś – jestem swoim własnym szefem. Ten tekst to nie jest kolejny suchy poradnik. To moja historia i zbiór lekcji, które wyciągnąłem, walcząc o swoją pierwszą dotację na założenie firmy. Mam nadzieję, że pomoże i Tobie.

Gdzie pukać po pieniądze? Krótki przegląd opcji, które ratują życie

Zanim zaczniesz, musisz zrozumieć jedną rzecz. Dotacja na założenie firmy to nie jest darmowa kasa rzucana na lewo i prawo. To bezzwrotna pomoc, owszem, ale obwarowana masą zasad. To taki zastrzyk finansowy na start, który ma zmniejszyć ryzyko, że potkniesz się o własne nogi już na samym początku. To szansa, ale i ogromna odpowiedzialność.

Istnieje kilka głównych źródeł, do których możesz zapukać. Każde ma swoją specyfikę, swoje plusy i minusy. Wybór zależy od tego, kim jesteś i jaki masz pomysł.

Stary, dobry 'pośredniak’ – czyli dotacja z Urzędu Pracy

Mój pierwszy przystanek? Oczywiście Powiatowy Urząd Pracy. Słyszałem o tym legendy, głównie złe. Kolejki, naburmuszone panie w okienkach… Ale byłem zdesperowany. I wiecie co? Nie było tak źle. Jasne, biurokracja jest, jaka jest, ale ludzie, których tam spotkałem, naprawdę chcieli pomóc. Dotacja na założenie firmy z PUP to chyba najpopularniejsza opcja. Szczególnie popularna jest jako dotacja na założenie firmy dla bezrobotnych, bo to główny warunek.

Kto może się starać? No więc, musisz być zarejestrowany jako bezrobotny. Proste. Do tego nie mogłeś mieć firmy przez ostatni rok. Też logiczne. Aha, i nie możesz mieć żadnych długów czy zaległości w urzędach. Sprawdzają to. Wszelkie szczegóły zawsze znajdziesz na stronie swojego lokalnego PUP, albo na ogólnopolskim portalu praca.gov.pl.

A ile można dostać? To zależy, ale maksymalnie jest to sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia. To całkiem spory zastrzyk gotówki na start. Możesz za to kupić sprzęt, maszyny, oprogramowanie, zatowarować się czy opłacić reklamę na początek. Pamiętaj, że dotacja na założenie firmy z PUP ma swoje limity i nie sfinansujesz z niej bieżących opłat jak ZUS czy pensje.

Unia daje kasę – czyli jak sięgnąć po większe pieniądze

Gdy dotacja z PUP wydaje się za mała, albo twój pomysł jest bardziej… odjechany, wtedy warto spojrzeć w stronę Unii. Fundusze Europejskie to już inna liga. Większe pieniądze, ale też większa konkurencja i jeszcze więcej papierologii. To nie jest sprint, to maraton.

Pamiętam, jak przeglądałem te wszystkie programy operacyjne, FEnP, RPO… Czułem się, jakbym czytał hieroglify. Ale dotacja na założenie firmy z UE to często jedyna opcja na sfinansowanie czegoś naprawdę innowacyjnego. Często są to programy skierowane do konkretnych grup, na przykład dotacja na założenie firmy dla młodych, albo na projekty związane z ekologią czy cyfryzacją. Warto wiedzieć, że dotacja na założenie firmy z funduszy UE często wiąże się z większymi wymaganiami co do innowacyjności. Trzeba śledzić stronę Funduszy Europejskich, bo nabory pojawiają się i znikają.

A może coś innego? PFRON i lokalne perełki

Nie samą Unią i 'pośredniakiem’ człowiek żyje. Są też inne ścieżki. Słyszałeś o PFRON? Jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności, to jest miejsce, do którego musisz zapukać w pierwszej kolejności. Dają kasę nie tylko na start, ale też na przystosowanie miejsca pracy. Super sprawa. Warto też rozglądać się lokalnie – gminy, agencje rozwoju, czasem organizują własne programy. A dla naprawdę odważnych są Anioły Biznesu, ale to już zupełnie inna bajka, bo tam oddajesz część udziałów w firmie.

Papierkowa robota i haczyki – co musisz wiedzieć, żeby nie odpaść na starcie

Dobra, przejdźmy do mięsa. Co tak naprawdę trzeba spełnić, żeby w ogóle zacząć rozmowę o kasie? Te wszystkie wymagania do dotacji na założenie firmy potrafią przyprawić o ból głowy, ale trzeba przez to przejść.

Po pierwsze, prawie zawsze musisz pasować do jakiejś 'szufladki’. Jesteś bezrobotny? Super. Jesteś młody? Jeszcze lepiej, bo często są specjalne pule dla młodych przedsiębiorców. Może jesteś kobietą wracającą na rynek pracy albo osobą po pięćdziesiątce? Też punkt dla ciebie. Każdy program ma swoją grupę docelową, i jeśli do niej nie pasujesz, to szkoda twojego czasu.

Po drugie, formalności. Niekaralność, brak zaległości w ZUS i US, pełna zdolność do czynności prawnych. To standard. Ale czasem dochodzą rzeczy specyficzne. Mój znajomy starał się o dotację na założenie firmy kosmetycznej i musiał dołączyć certyfikaty ukończonych kursów. Inny, celując w dotację na założenie firmy usługowej w branży IT, musiał udowodnić doświadczenie. Zawsze, ale to zawsze, czytaj regulamin od deski do deski.

Moja walka z wnioskiem: krok po kroku przez biurokratyczną dżunglę

Samo przygotowanie i złożenie wniosku to był dla mnie cały projekt. Serio. Jeśli zastanawiasz się, jak uzyskać dotację na założenie firmy, to odpowiedź brzmi: metodycznie i z cierpliwością.

Tworzenie Biznesplanu – serce całego zamieszania

A teraz gwóźdź programu. Dokument, przez który miałem nieprzespane noce. Biznesplan. Mój pierwszy wyglądał jak lista życzeń do Świętego Mikołaja. Wszystko na plusie, żadnych problemów, klienci walący drzwiami i oknami. Oczywiście, został odrzucony z hukiem. Dopiero wtedy zrozumiałem, że biznesplan do dotacji na założenie firmy musi być do bólu realistyczny. Musisz pokazać, że odrobiłeś pracę domową.

Kto jest twoim klientem? Kto jest konkurencją? Ile to wszystko będzie kosztować i kiedy, REALNIE, zaczniesz zarabiać? Analiza SWOT, prognozy finansowe… brzmi strasznie, ale w sieci jest masa wzorów. Nie bój się z nich korzystać. I nie kłam. Oni to wyczują. Popełniłem też głupi błąd w obliczeniach, źle dodałem dwie kwoty. Niby drobiazg a pokazał, że byłem niechlujny. Uważajcie na takie rzeczy.

Kompletowanie papierów i składanie wniosku

Gdy biznesplan jest gotowy, zaczyna się zbieranie załączników. CV, oświadczenia, ksera, kosztorysy… lista wydawała się nie mieć końca. Ogarnięcie tych wszystkich załączników to był kosmos. Upewnij się sto razy, że masz wszystko, że wszystko jest podpisane tam, gdzie trzeba. Jeden brakujący podpis może zdyskwalifikować cały twój wysiłek. I najważniejsze – terminy. Terminy składania wniosków o dotację na firmę są święte. Spóźnisz się o minutę i jest po wszystkim.

Dostałeś kasę? Super. A teraz najtrudniejsze: jak jej nie stracić

Myślisz, że jak dostaniesz przelew na konto, to koniec? O, nie, nie, nie. Wtedy dopiero zaczyna się zabawa. Masz listę zakupów, którą zatwierdzili ci we wniosku i musisz się jej trzymać. Każdy wydatek sfinansowany przez dotacja na założenie firmy musi być udokumentowany. Każda faktura, każdy paragon, każdy dowód zapłaty – musisz to zbierać jak największy skarb.

Pamiętam ten stres, kiedy szukałem faktury za hosting strony internetowej, która gdzieś mi się zapodziała. Myślałem,że będę musiał zwracać część kasy. Na szczęście się znalazła.

Masz też obowiązek utrzymać firmę. Zazwyczaj przez 12 miesięcy. To jest ich zabezpieczenie, że nie weźmiesz kasy i nie zwiniesz interesu po dwóch tygodniach. To jest bezzwrotna dotacja na założenie firmy, pod warunkiem, że grasz fair. Jeśli coś pójdzie nie tak, jeśli złamiesz umowę – będziesz musiał wszystko oddać. Czasem nawet z odsetkami.

Pytania, które sam sobie zadawałem (i odpowiedzi, których szukałem)

Na koniec zebrałem kilka pytań, które sam sobie zadawałem, wertując internet po nocach. Może tobie też się przydadzą.

Gdzie ja mam szukać tych wszystkich ogłoszeń o naborach?

To pytanie spędzało mi sen z powiek. Odpowiedź jest prosta, ale wymaga systematyczności: strony twojego lokalnego PUP, portal funduszeeuropejskie.gov.pl, strona Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) czy PFRON (www.pfron.org.pl). Wpisz w kalendarz przypomnienie, żeby zaglądać tam raz w tygodniu. Nabory potrafią pojawić się i zniknąć bardzo szybko.

Jakich błędów unikać, żeby nie było wstydu?

Mój ulubiony temat. Największy błąd? Myślenie, że 'jakoś to będzie’. Nie będzie. Musisz być dokładny. Wypełniasz wniosek na ostatnią chwilę, brakuje ci załącznika, biznesplan jest niespójny – odpadasz. Proste. Ta dotacja na założenie firmy to nagroda za twoją rzetelność i dobre przygotowanie.

Czy warto zatrudnić firmę do pisania wniosku?

To zależy. Jeśli czujesz się kompletnie zagubiony, a twój projekt jest bardzo skomplikowany, może to być dobry pomysł. Ale pamiętaj, nikt nie zna twojego biznesu lepiej niż ty. Ja pisałem sam, bo chciałem mieć nad wszystkim kontrolę. Poza tym, pisanie wniosku zmusiło mnie do głębszego przemyślenia wielu spraw.

Czy było warto? Moje ostatnie słowo o dotacjach

Patrząc wstecz, czy było warto? Czy cała ta walka z papierami, ten stres, te poprawki, były warte tych pieniędzy? Absolutnie tak. Bez tej dotacji na założenie firmy mój biznes pewnie by nie wystartował, albo startowałby w bólach, na kredytach i pożyczkach od rodziny. To był fundament.

Ale pamiętaj, dotacja to tylko narzędzie. To nie ona prowadzi biznes – to Ty go prowadzisz. To Twój pomysł, Twoja praca i Twoje zaangażowanie zdecydują o sukcesie. Więc jeśli masz w głowie ten jeden, szalony pomysł, nie bój się. Sprawdź, poszukaj, wypełnij ten cholerny wniosek. Może to właśnie ta dotacja na założenie firmy jest tym, czego potrzebujesz, żeby w końcu zacząć. Trzymam za Ciebie kciuki!