Kiedy Maluch Patrzy Tylko w Jedną Stronę? Asymetria Niemowlęca – Przewodnik z Serca dla Zmartwionych Rodziców

Ten Mały Problem, Który Czasem Spędza Sen z Powiek…

Pamiętam, jak moja przyjaciółka, Ania, opowiadała mi o swoim synku, Maćku. Miał raptem dwa miesiące, a ona już czuła, że coś jest nie tak. Zauważyła, że Maciek zawsze, ale to zawsze, leży z główką odwróconą w prawo. Jakby lewa strona dla niego po prostu nie istniała! Ten niepokój, ta myśl „czy wszystko z moim dzieckiem w porządku?”, potrafi naprawdę zmrozić krew w żyłach. Asymetria niemowlęca, bo o niej mowa, to właśnie taka sytuacja, gdy maluszek wyraźnie preferuje jedną stronę ciała. To dość częsta sprawa, która potrafi skutecznie przysporzyć rodzicom zmartwień.

Ale spokojnie, ten przewodnik ma za zadanie rozwiać Twoje wątpliwości i dodać otuchy. Zebrałam tu, co ważne: jak rozpoznać asymetrię niemowlęcą, skąd się bierze asymetria niemowlęca przyczyny, no i co najważniejsze, jak leczyć asymetrię niemowlęcą, by maluszek mógł rozwijać się w pełni symetrycznie. Bo przecież o to nam wszystkim chodzi, prawda? Aby nasze dzieciaki miały najlepszy start w życie.

Asymetria Niemowlęca – O Co Właściwie Chodzi?

Pewnie zastanawiasz się, co to właściwie jest ta asymetria niemowlęca, prawda? Mówiąc najprościej, to kiedy Twój maluszek ma wyraźnego faworyta wśród stron swojego ciała – zawsze przekłada główkę w jedną stronę, inaczej rusza rączkami czy nóżkami, albo ciągle opiera się na jednej stronie. To tak, jakby jego ciało miało ulubioną pozycję, i niechętnie z niej rezygnowało. Dla zdrowego rozwoju psychoruchowego niemowląt symetria jest super ważna, bo to ona buduje fundament pod wszystkie te ekscytujące umiejętności: łapanie zabawek, przewracanie się, siadanie, a w końcu – pierwsze kroki!

Wiesz, to normalne, że przez pierwsze parę tygodni życia maluch może być troszkę asymetryczny. Dzieciaki przecież dopiero uczą się swojego ciała! Ale jeśli ta asymetria niemowlęca utrzymuje się dłużej niż 6-8 tygodni, albo jest bardzo widoczna, to znak, że trzeba się jej przyjrzeć. Nie ma co czekać, bo im wcześniej zareagujemy, tym lepiej.

Są różne twarze asymetrii:

• Asymetria ułożeniowa (czynnościowa): To taka, co najczęściej się zdarza. Wynika z tego, jak dziecko jest ułożone, często po prostu z jakiegoś nawyku. I dobra wiadomość – na nią mamy największy wpływ! Odpowiednia pielęgnacja i ćwiczenia na asymetrię u niemowlaka w domu potrafią zdziałać cuda.
• Asymetria strukturalna: Tu już sprawa jest trochę poważniejsza, bo bierze się z fizycznych zmian w ciele, na przykład kręcz szyi u niemowlaka (to taka sytuacja, gdy jeden z mięśni szyi jest skrócony) albo asymetria głowy u niemowlaka, gdy główka jest spłaszczona z jednej strony (to się nazywa plagiocefalia). W takich przypadkach potrzebna jest już intensywniejsza fizjoterapia niemowląt.
• Asymetria idiopatyczna: No cóż, czasem po prostu nie wiadomo, skąd się bierze. Mówimy wtedy, że przyczyna jest nieznana, choć często podejrzewa się jakieś delikatne zaburzenia napięcia mięśniowego.

Dlaczego Dziecko Ma Asymetrię? Zaglądamy w Przyczyny…

Zrozumienie, skąd bierze się asymetria niemowlęca przyczyny, to taka trochę detektywistyczna praca, ale bardzo potrzebna! Bo wiedząc, co jest powodem, łatwiej jest pomóc. Przyczyny te możemy podzielić na te jeszcze z brzuszka, te z porodu i te już z domu.

Jeszcze przed i w trakcie porodu:

• Ułożenie w brzuszku mamy: Czasem, gdy w macicy jest ciasno – bo może to ciąża mnoga, albo maluch ułożył się miednicowo – dziecko po prostu długo leży w jednej, ulubionej pozycji. I tak już rodzi się z taką asymetrią ułożeniową niemowląt. Wiedza o tym naprawdę pomaga, by reagować od razu i nie pozwolić na utrwalenie się problemu z asymetrią niemowlęcą.
• Trudny poród: Czasem poród bywa prawdziwym wyzwaniem dla maluszka. Jeśli był długi, szybki, albo wymagał użycia kleszczy, może dojść do maleńkich urazów mięśni szyi czy obojczyków. I wtedy pojawia się ten kręcz szyi u niemowlaka – jeden z częstszych winowajców asymetrii.
• Wcześniaki i maluchy z niską wagą: Dzieciaki urodzone za wcześnie bywają delikatniejsze, ich mięśnie nie są jeszcze takie silne, a system kontroli postawy ledwie się rozwija. To sprawia, że są bardziej narażone na asymetrię.

Kiedy maluch jest już z nami:

• Nawyki w pielęgnacji: No właśnie, to często my, nieświadomie, dokładamy cegiełkę. Jednostronne noszenie, ciągłe układanie dziecka na tę samą stronę, a nawet karmienie tylko z jednej piersi bez zmieniania pozycji – to są częste asymetria niemowlęca przyczyny. Ciało maluszka potrzebuje różnorodnych bodźców, po obu stronach!
• Zbyt mało swobody: Leżaczki, foteliki, ciągłe leżenie na plecach w łóżeczku… To wszystko ogranicza naturalne ruchy dziecka i niestety, może prowadzić do asymetrii głowy u niemowlaka – takiego spłaszczenia z tyłu, zwanego plagiocefalią. Dzieciaki potrzebują przestrzeni!
• Brak "Tummy Time": Pamiętasz, jak kiedyś moja siostra martwiła się, bo jej mały nie chciał leżeć na brzuchu? To jest tak zwany Tummy Time, czyli czas na brzuszku. Jak maluch zbyt mało leży na brzuchu, mięśnie grzbietu i karku są słabe, co utrudnia prawidłowy rozwój psychoruchowy niemowląt i niestety, sprzyja asymetrii.
• Maluch sam sobie wybiera: Czasem to po prostu dziecko ma swoją ulubioną stronę, bo np. widzi lub słyszy lepiej na jedno ucho. Bez naszej interwencji, taka preferencja może się utrwalić w asymetrię niemowlęcą.

Oznaki Asymetrii u Niemowlaka – Co Powinno Cię Zaniepokoić?

Wiesz, jako rodzice jesteśmy takimi najlepszymi obserwatorami naszych dzieci. To my najczęściej pierwsi zauważamy te małe sygnały, które mogą świadczyć o czymś więcej. I to jest super ważne, bo wczesne rozpoznanie to połowa sukcesu w radzeniu sobie z asymetrią niemowlęcą. Na co więc zwrócić uwagę, szukając asymetria niemowlęca objawy?

Przyjrzyj się, jak maluch leży i trzyma główkę:

• Główka zawsze w jedną stronę: Jeśli Twoje dziecko prawie zawsze, nawet gdy śpi, ma główkę obróconą w tym samym kierunku, to już taki mocny sygnał, jak rozpoznać asymetrię niemowlęcą. Pamiętam, jak Ania mówiła mi o Maćku – dokładnie tak było!
• Główka przechylona, buzia w drugą stronę: To już klasyk, jeśli chodzi o kręcz szyi u niemowlaka. Główka idzie w dół na jedną stronę, a buźka patrzy w przeciwną. Zawsze wiąże się z asymetrią.
• Spłaszczona główka: Jeśli widzisz, że głowa malucha jest z jednej strony spłaszczona (to plagiocefalia) albo cała potylica (brachycefalia), to często wynik długiego leżenia w jednej pozycji. Czasem to też sygnał, że może być potrzebne plagiocefalia leczenie.
• Rączki i nóżki układają się inaczej: Jedna rączka może być bardziej zgięta, inna nóżka wyprostowana… Chodzi o to, żeby ruchy były w miarę symetryczne.
• Mięśnie po jednej stronie wydają się inne: Dotknij delikatnie. Czy jedna strona ciała wydaje się bardziej napięta, a druga taka luźniejsza? To cenna informacja dla fizjoterapii niemowląt.

Co dzieje się, gdy dziecko jest aktywne?

• Ciągle ta sama rączka do zabawki: Gdy maluch sięga po coś, czy zawsze używa tej samej rączki? Zbyt wczesne i stałe faworyzowanie jednej strony może świadczyć o asymetrii.
• Obracanie się? Tylko w lewo (lub w prawo)!: Jeśli dziecko z łatwością obraca się w jedną stronę, ale w drugą ma z tym problem, to znak. Szczególnie, gdy to asymetria niemowlęca 3 miesiące i starsze dziecko.
• Pełzanie lub raczkowanie wygląda dziwnie: Maluch odpycha się tylko jedną nogą, a drugą ciągnie? Albo jedna ręka pracuje mocniej niż druga? To bardzo wyraźny objaw asymetrii.
• Próbuje siadać, ale się przewraca: Gdy dziecko siada, ale opada na jedną stronę lub jest takie "krzywe", to też jest sygnał.
• Tummy Time – czyli na brzuchu: Jeśli podczas leżenia na brzuszku dziecko podpiera się na jednej ręce, unosi tylko jedną stronę miednicy lub przechyla się, to taka asymetria wymaga wsparcia. Te asymetria niemowlęca objawy są jak małe lampki ostrzegawcze, które mówią: "hej, przyjrzyj mi się!".

Kiedy Zapala Się Czerwona Lampka? Diagnostyka Asymetrii

Wiesz, czasem boimy się iść do lekarza, żeby nie wyjść na przewrażliwionych rodziców. Ale w przypadku asymetrii niemowlęcej, szybkie działanie to złoto! Im wcześniej zareagujemy, tym większa szansa, że asymetria niemowlęca nie zdąży się utrwalić i nie wpłynie na dalszy rozwój psychoruchowy niemowląt. Twoje obserwacje, drogi rodzicu, są bezcenne!

Kiedy biec do specjalisty?

Jeśli zauważysz, że objawy asymetrii niemowlęcej utrzymują się po 6-8 tygodniach od narodzin, albo gdy cokolwiek Cię niepokoi – na przykład mocne spłaszczenie główki, kłopoty z karmieniem z jednej strony, albo ewidentne problemy z ruszaniem szyją – nie ma co czekać. Pierwszy kontakt? Zazwyczaj pediatra. Asymetria u niemowlaka to dla niego chleb powszedni, więc oceni sytuację i, jeśli będzie trzeba, skieruje Was dalej.

Wizyta u fizjoterapeuty niemowląt – co i jak?

Najczęściej to właśnie fizjoterapeuta niemowląt jest kluczową postacią w leczeniu asymetrii niemowlęcej. Taki specjalista potrafi ocenić maluszka i zaplanować terapię. Pamiętam, jak Ania znalazła świetną fizjoterapeutkę, która dosłownie odmieniła Maćka! Wczesna diagnoza asymetrii niemowlęcej naprawdę otwiera drzwi do szybkiego leczenia. Jeśli szukasz sprawdzonego specjalisty, możesz sprawdzić np. na stronie Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii.

Fizjoterapeuta przeprowadzi dokładne badanie, które obejmuje:

• Ocenę napięcia mięśniowego: Sprawdzi, czy mięśnie po obu stronach ciała są równie napięte. Bo wiesz, czasem to wzmożone napięcie mięśniowe może być przyczyną, a wtedy potrzebne są specjalne ćwiczenia. Więcej o wzmożonym napięciu mięśniowym znajdziesz tutaj.
• Zakres ruchu: Zmierzy, jak swobodnie maluszek porusza główką, bioderkami.
• Wzorce ruchowe: Popatrzy, jak dziecko się rusza w różnych pozycjach, czy ruchy są płynne i symetryczne.
• Rozwój dziecka: Upewni się, że maluch rozwija się zgodnie z wiekiem.
• Wasze codzienne nawyki: Zapyta o pielęgnację domową, bo często to właśnie ona potęguje asymetrię u niemowlaka, co robić dalej.

Czy potrzebni są inni specjaliści?

Czasem, ale rzadko, pediatra lub fizjoterapeuta może zasugerować wizytę u:

• Neurologa: Jeśli są podejrzenia, że to coś więcej niż "tylko" asymetria.
• Okulisty lub laryngologa: Jeśli asymetria może mieć związek z problemami ze wzrokiem czy słuchem, które sprawiają, że dziecko preferuje jedną stronę.

Leczymy Asymetrię Niemowlęcą – Jak Pomóc Maluchowi Wrócić na Dobre Tory?

Gdy diagnoza jest już postawiona, najważniejsze to działać! Celem leczenia jest, by maluszek przestał wybierać tylko jedną stronę i zaczął rozwijać się symetrycznie. Tutaj kluczowa jest fizjoterapia niemowląt, ale pamiętaj, że Twoje zaangażowanie w domowe ćwiczenia na asymetrię u niemowlaka jest po prostu nieocenione. Gdzie szukać pomocy? Informacje o dostępie do rehabilitacji znajdziesz np. na Portalu Pacjenta NFZ.

Fizjoterapia – nasz główny sojusznik:

• Różne techniki, jeden cel: Fizjoterapeuci mają w zanadrzu różne metody. Często stosowana jest metoda NDT Bobath, która uczy dziecko prawidłowych wzorców ruchu, albo metoda Vojty, wywołująca takie „odruchowe” reakcje ciała. Czasem przyda się też delikatna terapia manualna, żeby rozluźnić napięcia, co jest bardzo pomocne w leczeniu asymetrii niemowlęcej.
• Plan skrojony na miarę: Każde dziecko to osobny świat, prawda? Dlatego fizjoterapeuta stworzy spersonalizowany plan rehabilitacji niemowląt specjalnie dla Waszego maluszka, dopasowany do jego potrzeb i stopnia asymetrii. Nie ma tu miejsca na standardowe rozwiązania.
• Twoja rola jest kluczowa! No właśnie, sukces terapii to nie tylko to, co dzieje się w gabinecie. To przede wszystkim Twoja praca w domu! Codzienne ćwiczenia na asymetrię u niemowlaka w domu i prawidłowa pielęgnacja, o której powie Ci fizjoterapeuta, to podstawa. Bez tego ani rusz.

Ćwiczenia na asymetrię u niemowlaka w domu – Wasz domowy trening:

• Noszenie, karmienie, układanie – zmieniaj strony! Prosta zasada: raz na jedną, raz na drugą. Przy noszeniu, przy karmieniu, a nawet przy usypianiu. Zachęcaj malucha, by odwracał główkę w tę „mniej lubianą” stronę.
• Prowokuj do obracania główki: Podczas zabawy układaj zabawki tak, żeby dziecko musiało się wysilić i obrócić główkę w tę stronę, której unika. To świetny sposób na rozciąganie i wzmacnianie szyi.
• Tummy Time – bo brzuszek jest ważny: Czas na brzuszku to podstawa! Regularne leżenie na brzuchu wzmacnia mięśnie karku, grzbietu, brzucha – to fundament symetrycznego rozwoju. Połóż się z dzieckiem na podłodze, bawcie się, zachęcaj zabawkami. To działa!
• Zabawy „na środek”: Zachęcaj malucha, by łączył rączki, chwytał swoje stópki. Takie zabawy stymulują symetryczny rozwój i pomagają przekraczać linię środkową ciała.
• Delikatny masaż: Jeśli fizjoterapeuta Cię nauczy, możesz delikatnie masować napięte mięśnie szyi i karku. Tylko delikatnie i po instruktażu!
• Przestawiaj łóżeczko, zabawki, zmieniaj światło: A to sprytny trik! Chcesz, by maluch patrzył w obie strony? Regularnie przestawiaj łóżeczko, zmieniaj ułożenie zabawek. Możesz też sprawdzić jak dbać o delikatną skórę niemowlaka, bo przecież komfort maluszka też ma wpływ na jego samopoczucie.

Inne drogi wsparcia (zawsze z konsultacją!):

• Osteopatia, chiropraktyka: Niektórzy rodzice szukają ulgi w tych metodach. Skupiają się one na delikatnych manipulacjach, by przywrócić równowagę. Ale pamiętaj – zawsze, absolutnie zawsze, najpierw porozmawiaj z pediatrą i fizjoterapeutą, czy to na pewno dobry pomysł dla Twojego maluszka.
• Kask korekcyjny na główkę: Jeśli asymetria głowy u niemowlaka jest naprawdę duża i nie poprawia się sama, a maluch ma już parę miesięcy, specjalista może pomyśleć o kasku korekcyjnym. Plagiocefalia leczenie kaskiem jest skuteczne, ale trzeba to zrobić, zanim główka dziecka przestanie tak szybko rosnąć.

Lepiej Zapobiegać Niż Leczyć – Profilaktyka Asymetrii Niemowlęcej

Wiesz, czasem łatwiej jest zapobiec problemowi, niż później go rozwiązywać. Profilaktyka asymetrii niemowlęcej to coś, na co mamy realny wpływ! Wiele z tych asymetrii ułożeniowych po prostu nie musiałoby się zdarzyć, gdybyśmy od początku świadomie pielęgnowali i stymulowali nasze maluchy. To nie jest nic trudnego, obiecuję!

• Wiedza to potęga: Zorientuj się, jak prawidłowo pielęgnować niemowlaka od samego urodzenia. Dowiedz się, jak nosić, jak podnosić, jak odkładać do łóżeczka i jak karmić. To podstawa! Tutaj znajdziesz więcej o prawidłowej pielęgnacji.
• Zmieniaj strony przy noszeniu i podnoszeniu: To taka złota zasada – raz na jednej ręce, raz na drugiej. Podnosząc, nigdy nie "wyrywaj" malucha jedną ręką! Zawsze delikatnie, symetrycznie, a odkładając, zachęć go do obrotu.
• Różnorodność to klucz: Nie pozwól, by dziecko za długo leżało w jednej pozycji. Na plecach, na brzuszku (ten słynny Tummy Time!), na boku – rotuj te pozycje! Zachęcaj, by maluch rozglądał się na prawo i na lewo.
• Podłoga jest najlepszym placem zabaw: Tak, dobrze czytasz! Podłoga to super miejsce do swobodnych ruchów. Daj dziecku przestrzeń, by mogło się turlać, wyciągać, wzmacniać mięśnie i uczyć się symetrycznego obciążania ciała.
• Włączaj obie strony do zabawy: Gdy się bawicie, staraj się, by maluch używał obu rączek i nóżek. Kładź zabawki na środku, po jednej stronie, po drugiej. To pomaga w przekraczaniu linii środkowej ciała.
• Bądź czujnym obserwatorem: Uważnie obserwuj rozwój swojego dziecka. Jeśli zauważysz jakiekolwiek asymetria niemowlęca objawy, reaguj szybko! Im szybciej zadziałasz, tym łatwiej będzie skorygować asymetrię niemowlęcą i zapobiec jej pogłębianiu. Szczególnie uważnie patrz, gdy dziecko ma 3 miesiące – asymetria niemowlęca 3 miesiące to często ten moment, gdy staje się ona bardziej widoczna.

Co się Dzieje, Gdy Asymetrię Niemowlęcą Ignorujemy? Ciemna Strona…

Wiem, że to może brzmieć strasznie, ale musimy o tym mówić. Jeśli asymetria niemowlęca zostanie zlekceważona, jeśli nie zareagujemy odpowiednio wcześnie, może to mieć niestety poważne konsekwencje. Dlatego tak bardzo podkreślam wagę profilaktyki asymetrii niemowlęcej i wczesnej interwencji. Serce mi podpowiada, że nie chcesz, by Twoje dziecko zmagało się z problemami w przyszłości, prawda?

• Wady postawy: Wyobraź sobie, że ciało malucha przez długi czas układa się krzywo. W późniejszym wieku to może oznaczać wady postawy: skoliozę (krzywy kręgosłup), kifozę (zaokrąglone plecy) czy lordozę (za bardzo wklęsły dół pleców).
• Kłopoty z koordynacją i równowagą: Dziecko, które nie rozwijało się symetrycznie, może mieć problemy z łapaniem równowagi, koordynacją obu stron ciała, taką ogólną "niezgrabnością".
• Trudności z precyzją: Asymetria może odbić się na zdolnościach manualnych – manipulowaniu małymi przedmiotami, a nawet na nauce pisania czy rysowania w przyszłości.
• Wpływ na mowę i widzenie: Czasem asymetrie mogą, ale to tylko czasem, wpływać na rozwój mowy i jak maluch widzi świat. Wtedy przydaje się konsultacja z neurologopedą asymetria.
• Asymetria w samym ciele: W naprawdę rzadkich i skrajnych przypadkach może dojść do różnic w rozwoju mięśni, a nawet długości rąk czy nóg. Ale to już naprawdę wyjątki.

Dlatego tak ważne jest, by wcześnie rozpocząć rehabilitację niemowląt, jeśli asymetria niemowlęca się pojawi. To nie tylko minimalizowanie ryzyka, ale przede wszystkim danie dziecku najlepszych możliwych warunków do zdrowego i szczęśliwego rozwoju. Bo przecież o to walczymy!

Odpowiedzi na Najważniejsze Pytania o Asymetrię Niemowlęcą

Wiem, że masz wiele pytań, a ja postaram się na nie szczerze odpowiedzieć. Bo w końcu o to chodzi, żebyś poczuł się pewniej!

1. Czy asymetria u dziecka to zawsze coś poważnego?
Oj, na szczęście nie zawsze! Taka mała, chwilowa asymetria jest naprawdę naturalna, zwłaszcza w pierwszych tygodniach po urodzeniu. Maluchy przecież uczą się swojego ciała! Ale jeśli to trwa dłużej albo jest bardzo, bardzo widoczne, wtedy trzeba iść do specjalisty – pediatra asymetria czy fizjoterapeuta niemowląt to Twój pierwszy przystanek. Lepiej sprawdzić i być spokojnym.

2. Kiedy ta asymetria niemowlęca minie sama? Kiedy muszę działać?
Delikatna asymetria ułożeniowa niemowląt, taka co wynika z preferencji pozycji, może minąć sama, jeśli świadomie zmieniasz maluchowi ułożenie i zachęcasz do aktywności. Ale jeśli Twoja asymetria niemowlęca 3 miesiące i starsze dziecko nadal wyraźnie ma swoją „ulubioną” stronę, nie obraca główki, albo masz widoczne spłaszczenie głowy – wtedy, kochana mamo, drogi tato, interwencja jest konieczna. Kiedy iść do fizjoterapeuty z asymetrią niemowlęcą? Najlepiej, gdy tylko poczujesz, że coś Cię niepokoi dłużej niż parę tygodni. Nie ma co zwlekać.

3. Czy to moja wina, że moje dziecko ma asymetrię?
Absolutnie, kategorycznie NIE! Asymetria niemowlęca przyczyny bywają tak różne i złożone, że często to po prostu kwestia rzeczy, na które nie masz żadnego wpływu – jak np. ułożenie w macicy czy trudny poród. Czasem, owszem, pielęgnacja może potęgować problem, ale to nie jest Twoja wina, tylko raczej brak odpowiedniej wiedzy. Ważne, że teraz wiesz i możesz działać! To się liczy.

4. Jak długo trwa rehabilitacja i kiedy zobaczę efekty?
No cóż, nie ma tu jednej odpowiedzi. Czas trwania fizjoterapii niemowląt jest bardzo indywidualny. Zależy od tego, co jest przyczyną asymetrii niemowlęcej, jak bardzo jest nasilona, no i oczywiście od tego, jak bardzo Ty angażujesz się w ćwiczenia na asymetrię u niemowlaka w domu. Pierwsze efekty mogą pojawić się już po kilku tygodniach, ale na pełną korekcję trzeba czasem poczekać parę miesięcy. Pamiętaj, cierpliwość i systematyczność to Twoi najlepsi sprzymierzeńcy.

5. Czy kręcz szyi i asymetria ułożeniowa to jedno i to samo?
Nie, to nie jest to samo, choć kręcz szyi u niemowlaka jest bardzo częstą przyczyną asymetrii niemowlęcej. Asymetria ułożeniowa niemowląt to po prostu ulubiona pozycja, którą łatwiej skorygować. Kręcz szyi to już konkretne skrócenie mięśnia w szyi, które fizycznie blokuje ruch głowy. Wtedy potrzebna jest bardziej intensywna rehabilitacja niemowląt. Kręcz szyi zawsze prowadzi do asymetrii, ale nie każda asymetria jest kręczem szyi. Dlatego właśnie tak ważna jest precyzyjna diagnoza, którą wykona fizjoterapeuta niemowląt.